Natuurvriendelijk isoleren

Wanneer u iets verandert aan uw huis kunt u het leven van dieren verstoren. Dat gebeurt, bijvoorbeeld, wanneer u uw huis gaat isoleren, een aanbouw plaatst, naden en kieren in de gevel dichtmaakt of zonnepanelen laat installeren. Maar ook wanneer u flink gaat snoeien of een schuurtje weghaalt. Het is belangrijk om te weten waar u op moet letten wanneer u maatregelen neemt in of rond uw huis, zodat u geen beschermde diersoorten in gevaar brengt. Ook als u werkzaamheden door een bedrijf laat uitvoeren, bent u als opdrachtgever verantwoordelijk om de natuur te beschermen.

Natuurvriendelijk isoleren beschermt plant- en diersoorten

Heeft u plannen om te gaan isoleren? Mooi! Daarmee bespaart u energie en helpt u mee om uw woning en uw gemeente duurzamer te maken. Helaas kan isoleren voor dieren  nadelige gevolgen hebben. U kunt ongewild dieren wegjagen of doden. Vanaf 1 januari 2024 staat de bescherming van belangrijke natuurwaarden daarom in de Omgevingswet. Deze wet beschermt plant- en diersoorten. Dit heeft invloed op bijvoorbeeld werkzaamheden als na-isolatie, een verbouwing of het kappen van een boom. Als eigenaar van een woning moet u zich aan de wet houden. Sinds mei 2024 mag isolatie van particuliere woningen onder voorwaarden toch doorgaan: Wat zegt de Omgevingswet over natuurbescherming? | Milieu Centraal   

Beschermde dieren mag u niet verstoren

Alle beschermde dieren mag u niet verstoren. Rondom huizen zijn dit vleermuizen, gierzwaluwen en de huismus. Wilt u weten welke dieren nog meer beschermd zijn? Op de website van NatuurInclusief vindt u een lijst van alle beschermde dieren in Nederland.

Isolatiemaatregelen die dieren kunnen verstoren

Bij de verduurzaming van uw woning kunnen dieren verstoord worden. Denk aan:

  • spouwmuurisolatie
  • buitengevelisolatie
  • dakisolatie
  • vervangen van kozijnen
  • isolatie van borstweringen
  • zonnepanelen plaatsen
  • slopen van schoorstenen, schuren, buitenmuren of daken

Stappenplan voor natuurvriendelijk isoleren

Er zijn een aantal hulpmiddelen en regels om uw woning volgens de wet natuurvriendelijk te isoleren. Daarbij geldt wel dat het gaat om een grondgebonden woning en dat de woning niet in het buitengebied ligt. Zie ook de website Natuurvriendelijk isoleren.

Kies een isolatiebedrijf dat werkt volgens de methode ‘natuurvriendelijk isoleren’ 

Een gecertificeerd isolatiebedrijf werkt volgens de regels van natuurvriendelijk isoleren, een isolatiebedrijf met een certificaat in uw buurt vindt u hier. U kunt het isolatiebedrijf inschakelen ruim voordat u aan de slag gaat met isoleren, zodat zij uw woning eerst natuurvrij kunnen maken. Dat houdt in dat er maatregelen worden getroffen zodat de dieren de woning kunnen verlaten of er niet meer in kunnen. Er is dan zekerheid dat er geen dier meer aanwezig is wanneer de woning geïsoleerd gaat worden.

Het natuurvrij maken van uw woning mag niet het hele jaar door. Het daadwerkelijk isoleren van de woning wel. Dat betekent dat u zichzelf op tijd moet afvragen wanneer u de werkzaamheden wilt laten uitvoeren door een gecertificeerd isolatiebedrijf. Zo zorgt u ervoor dat u daadwerkelijk aan de slag kan wanneer u dat wil. 

Wilt u uw buitendak laten isoleren? Dan is zelfs advies van een ecoloog nodig. Denk eraan deze ook tijdig te raadplegen.

Maak de woning natuurvrij volgens de natuurkalender

. Het natuurvrij maken van de woning mag niet het hele jaar door. Vanaf april tot en met juli is het bijvoorbeeld niet toegestaan om vleermuizen uit hun woonplek te verwijderen. Wilt u in deze periode isoleren? Zorg dan dat u de woning alvast natuurvrij hebt laten maken in de periode dat dit wel is toegestaan. De natuurkalender geeft aan wat in welke periode toegestaan is. Twee belangrijke periodes in de natuurkalender om rekening mee te houden zijn de winterrust van vleermuizen en de kraamperiode. Dit betekent het volgende: 

  • Vanaf april tot en met juli mogen woningen niet natuurvrij gemaakt worden
  • Vanaf augustus tot en met oktober mogen woningen wel natuurvrij gemaakt worden. De woning mag dan na 5 dagen als natuurvrij beschouwd worden. Hetzelfde geldt voor de tweede helft van maart.
  • In de maanden januari, februari en december mogen woningen wel natuurvrij gemaakt worden. De woning mag dan pas als natuurvrij beschouwd worden na de winterperiode. Dat geldt ook voor de tweede helft van november.
  • In maart en november is er een schemergebied. Om zeker te weten of een woning al na 5 dagen natuurvrij is of dat de winterperiode afgewacht moet worden, kan een ecoloog bepalen. Indien u wacht tot de lente is er geen ecoloog nodig. 

Laat de woning isoleren

Wanneer de woning natuurvrij is gemaakt, mag u op elk moment isoleren. Tijdens het isoleren houdt het isolatiebedrijf ook rekening met de natuur. Zo worden er kleine ruimtes in de spouw beschikbaar gehouden voor de vleermuizen en worden nestkasten voor gierzwaluwen en huismussen geplaatst.

U wilt zelf isoleren?

Doe-het-zelvers hebben natuurlijk geen certificaat om natuurvriendelijk te isoleren. Dat betekent dan ook dat het niet toegestaan is om zelf een spouwmuur of een buitendak te isoleren. Wel zijn er andere werkzaamheden om uw woning te isoleren die u zelf uit kunt voeren: 

  • Vloerisolatie (tot aan de vierde woonlaag)
  • Binnenmuurisolatie
  • Glasvervanging (exclusief kozijnen)
  • Glasvervanging met kozijnen bij enkelsteense muren
  • Binnendak

Mijn woning staat in het buitengebied 

Alle woningen buiten de woonkernen vallen buiten deze regeling. Daarvoor geldt voor het na-isoleren de verplichting om eerst een vergunning aan te vragen en een ecologisch adviseur in te huren om de woning natuurvrij te maken. Pas dan kan de woning geïsoleerd worden.  

Isolatieadvies op maat

Om een goed plan op te stellen kunt u gebruik maken van de kennis van de energiecoaches van het Energiehuis Slim Wonen, of van het team van De Groene Zone Isoleren. 

Bij het Energiehuis Slim Wonen: kunt u terecht voor gratis onafhankelijke voorlichting over slim energie besparen en opwekken. Het Energiehuis Slim Wonen (EHSW) is het energieloket voor gemeente Nuenen, Helmond, Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Someren en Gemert-Bakel. Er werken ruim 90 vrijwilligers als bespaar- en energiecoach. Zij bekijken graag samen met u de mogelijkheden in uw woning. Ook bij het aanvragen van een offerte, of het inzetten van subsidiemogelijkheden kunnen zij u helpen. Via ons energieloket Energiehuis Slim Wonen kunt u een huisbezoek aanvragen of uw vraag stellen.

Het project De Groene Zone Isoleren is bedoeld om eigenaren van een woning die gebouwd is vóór 1990 gedurende het gehele isolatieproces te helpen. Zowel op het gebied van natuurvriendelijk isoleren als ook met een totaaladvies voor het verduurzamen van uw woning, het opvragen van betrouwbare offertes voor het uitvoeren van de werkzaamheden en het benutten van subsidies. Kijk op De Groene Zone Isoleren om een adviesgesprek aan te vragen. 

Hoe het gecertificeerd isolatiebedrijf te werk gaat

Een gecertificeerd isolatiebedrijf werkt met vakspecialisten die de training ‘natuurvriendelijk isoleren’ hebben gevolgd. Zij houden rekening met beschermde dieren. De gecertificeerde bedrijven gaan als volgt te werk: 

  • Voordat de isolatiewerkzaamheden beginnen, wordt de spouw eerst leeggemaakt. Dit heet 'natuurvrij maken'. Er worden dan kapjes over de gaten in de spouw geplaatst, zodat vleermuizen naar buiten kunnen vliegen, maar niet meer naar binnen. 
  • Ze plaatsen vervangende verblijfplaatsen voor beschermde dieren. Zo hangen ze kasten op voor beschermde vogels. Voor vleermuizen houden ze hoog in de spouw een ruimte vrij waar ze in de toekomst terechtkunnen. Dit doen ze door met borstels de ruimte af te scheiden. Het heeft een verwaarloosbaar effect op energiebesparing én geeft geen extra risico op vochtproblemen. 
  • Ze beginnen pas met isoleren als alle vleermuizen de spouw hebben verlaten. Ze houden hierbij rekening met de kraamperiode (wanneer vleermuizen juist in en uit moeten vliegen om hun jongen te voeren) en de winterslaap (wanneer vleermuizen langere tijd niet naar buiten komen). Om de verloren ruimte te compenseren, laten ze dus wat extra ruimte vrij in de spouw én gemeenten hangen extra vleermuiskasten op. U kunt ook zelf kasten voor vogels en vleermuizen ophangen. 
  • Het bedrijf doet melding van de werkzaamheden bij de provincie. Zij controleert of de regels in de Omgevingswet worden gevolgd. 

Contact

Heeft u vragen? Neem dan contact op met het team Duurzaamheid van Gemeente Nuenen via stroomversnelling@nuenen.nl.